Έλενα Σαλιγκάρα:”Την πρώτη φορά που ταξίδεψα”
Για την Έλενα Σαλιγκάρα τα γραπτά της αποτελούν κατάθεση ψυχής. Δεν υπάρχουν σ’ αυτά περιττά στολίδια και λογοτεχνικές φανφάρες κι αυτή η γνησιότητα και αμεσότητα είναι που επιδρά θετικά στον αναγνώστη.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου
Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Νίκας» το βιβλίο σας με τίτλο «Την πρώτη φορά που ταξίδεψα». Με πρωταγωνιστές καθημερινούς ανθρώπους, που οι ζωές τους τέμνονται στους δρόμους, στις πόλεις, στα σπίτια της Ελλάδας. Ποιο ήταν το ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του τελευταίου σας βιβλίου;
Είναι ένας συνδυασμός ερεθισμάτων που δημιουργήθηκε σταδιακά. Η αρχική ιδέα προέκυψε από μια γυναίκα, η οποία έζησε παρόμοια ζωή με την ηρωίδα του βιβλίου μου. Πρόκειται για ένα περιστατικό που της άλλαξε τη ζωή· με συγκίνησε, με προβλημάτισε βαθιά και με τα χρόνια ζυμώθηκε μέσα μου. Επιπλέον, δεν μπορώ να μην αναφέρω και τις δύο πόλεις, στις οποίες διαδραματίζεται η ιστορία, που με τον τρόπο τους με επηρέασαν και με ενέπνευσαν. Τα ταξίδια μου στη Σητεία καθώς και τα χρόνια που έζησα στο Μεσολόγγι, βοήθησαν στο στήσιμο της ιστορίας του βιβλίου.
Πόνος, θλίψη, αγωνία, έρωτας σ’ ένα βιβλίο γεμάτο βιώματα, κρυφές σκέψεις, ανησυχίες. Και όλα αυτά δοσμένα με την ευαισθησία της συγγραφέως .Πώς αποφασίσατε να τα δέσετε όλα σ’ ένα βιβλίο;
Η τρόπος ζωής της Δέσποινας -της ηρωίδας του βιβλίου- είναι τόσο ιδιαίτερος που θα ήταν αδύνατον να μην είχε πολλές σκέψεις και συναισθήματα. Συνηθίζω να αποκαλώ το συγκεκριμένο βιβλίο ως “βιβλίο-εξομολόγηση” καθώς η ανάγνωσή του αποσκοπεί ακριβώς σε αυτό: το να ακούσουμε μια φαινομενικά συνηθισμένη γυναίκα να μας εξιστορεί με αφοπλιστική ειλικρίνεια όλα αυτά που έχει ζήσει, αλλά και όσα θα ήθελε να ζήσει.
«Την πρώτη φορά που ταξίδεψα», ένα βιβλίο ανάμεσα στα τόσα άλλα που διαβάζει ένας αναγνώστης, για να του μείνει στο νου τι αξιόλογο πρέπει να έχει ένα βιβλίο;
Επειδή κάθε αναγνώστης είναι διαφορετικός, έχει και διαφορετικές προσδοκίες από ένα βιβλίο. Συνεπώς ο καθένας μας παρατηρεί και δίνει σημασία σε διαφορετικά γνωρίσματα. Προσωπικά θεωρώ πολύ σημαντική την ορθή χρήση της γλώσσας αλλά και τη σωστή επιμέλεια.
Στο κάθε κεφάλαιο, το τόσο διαφορετικό σε πρόσωπα σκέψεις και συναισθήματα, γίνεται με αρμονικό τρόπο. Είναι μόνο η εμπειρία που κάνει έναν συγγραφέα να τα καταφέρει με μια τέτοια πρόκληση ή και κάτι ακόμη;
Θα έλεγα πως είναι συνδυασμός παραγόντων. Μπορεί ένας συγγραφέας να είναι πολύ ταλαντούχος αλλά αρκετά άπειρος που να δυσκολεύεται να πετύχει μια αρμονική συνοχή σε ένα κείμενο. Συνεπώς ο χρόνος που αφιερώνουμε, η τριβή με τις λέξεις, μαζί με το όποιο ταλέντο έχουν εξίσου αντίκτυπο στο τελικό αποτέλεσμα.
Μέσα από τα βιβλία σας ψυχογραφείτε ανθρώπους. Περιγράφοντας τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των ηρώων σας, καταφέρνετε να μας βάλετε στις πιο ενδόμυχες σκέψεις τους. Χαρτογραφώντας τις σκέψεις τους, με ποιον ήρωα ήρθατε πιο κοντά;
Έρχομαι κοντά με όλους μου τους χαρακτήρες -ακόμη κι αν δεν μου μοιάζουν- σε μια προσπάθεια να τους καταλάβω από πλευράς τους. Αυτή είναι μια απαραίτητη διαδικασία προκειμένου να μπορέσει να βγει ένας ήρωας ολοκληρωμένος και θα έλεγα πως είναι και από τα δυσκολότερα κομμάτια της συγγραφής.
Τι είναι αυτό που έχει αλλάξει στη ζωή σας και τι στη γραφή, τι έχει χαθεί και τι έχει προστεθεί;
Από τότε που έγινα μητέρα, απέκτησα περισσότερη υπομονή κι αυτό είχε επίδραση και στη γραφή μου. Έμαθα να περιμένω τις ιστορίες να ζυμωθούν μέσα μου και να καταλαγιάσουν. Όταν φεύγει ο αρχικός ενθουσιασμός μια ιδέας μπορεί κανείς να την αξιολογήσει καλύτερα. Επίσης σταμάτησα να ζορίζω τον εαυτό μου με κείμενα που δεν βγαίνουν όπως θα τα ήθελα, το καθένα θέλει τη στιγμή του.
Τροφοδοτείτε τα βιβλία σας με τις εμπειρίες της ζωής σας;
Έχει συμβεί αν και δεν αποτελεί προτεραιότητα το να γράψω για πράγματα που έχω ζήσει. Ωστόσο οι εμπειρίες μπορούν να γίνουν αφορμή για να δημιουργηθεί κάτι αλλιώτικο και εμπνευσμένο.
Μπορείτε να μας εκμυστηρευτείτε μια εμπειρία σας, μέσα από την οποία διαπιστώσατε τη δύναμη της γραφής;
Μου είχε πει κάποτε μια αναγνώστρια πως αφού είχε διαβάσει το πρώτο μου βιβλίο -είχε κεντρική ηρωίδα μια φιλόδοξη φωτογράφο- επηρεάστηκε θετικά και καθώς και η ίδια αγαπούσε πολύ τη φωτογραφία αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με το αντικείμενο. Επίσης, δεν θα ξεχάσω τη συγκίνηση συγγενικού προσώπου της γυναίκας, η οποία με ενέπνευσε για να γράψω το “την πρώτη φορά που ταξίδεψα”, όταν διάβασε το βιβλίο.
Μπορεί το βιβλίο να λειτουργήσει «θεραπευτικά» σε μια εποχή που το άγχος ξεπερνά τους ανθρώπους;
Το βιβλίο πάντα λειτουργεί θετικά και “θεραπευτικά”. Ακούω συχνά ανθρώπους να αναφέρουν πως διαβάζοντας ηρεμούν ή ξεφεύγουν από την καθημερινότητα -ανήκω κι εγώ σε αυτούς. Είναι σημαντικό να προωθούμε τη φιλαγνωσία όχι μόνο ως “φάρμακο” για την καταπολέμηση του άγχους αλλά κι επειδή βελτιώνει τη ζωή μας γενικότερα.
Τι θεωρείτε στη ζωή ότι είναι μοιραίο και τι ελεύθερη επιλογή;
Δεν θα έλεγα πως πιστεύω και τόσο στο μοιραίο. Πιστεύω πως είμαστε οι επιλογές μας και με βάση αυτές διαμορφώνεται η ζωή μας, κάτι που παραδέχεται και η ηρωίδα του βιβλίου και προκύπτει γενικότερα από το σύνολό του.
Υπάρχουν μεγάλοι έρωτες στην εποχή μας;
Πιστεύω πως υπάρχουν, ενδεχομένως να μην εκδηλώνονται με τον τρόπο που γινόταν στο παρελθόν. Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα που δεν πρόκειται να “λείψει” ποτέ από τις ζωές μας καθώς είναι αναγκαίος για την εξέλιξη μας, σωματικά και ψυχικά.
Πιστεύετε ότι ένας έρωτας σαν του Θάνου και της Δέσποινας είχε προοπτικές να επιβιώσει;
Υπάρχει κάποιο σημείο στο βιβλίο που αναφέρω -μέσω της ηρωίδας- πως όλοι οι έρωτες κάποια στιγμή τελειώνουν. Αυτό το τέλος όμως θα μπορούσε να γίνει η αρχή για κάτι άλλο, πιο ουσιαστικό και μόνιμο. Στην προκειμένη περίπτωση, η Δέσποινα “κουβαλάει” μεγάλο φορτίο λόγω των καταστάσεων που έχει ζήσει σε αντίθεση με τον Θάνο που ζει μια πιο ανέμελη ζωή. Δεν είμαι σίγουρη πως όσα τους ένωσαν θα ήταν αρκετά για να μπορέσουν να ισορροπήσουν και να αντέξουν στον χρόνο.
“Το βιβλίο της Έλενας Σαλιγκάρα “Την πρώτη φορά που ταξίδεψα” κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Νίκας και μπορείτε να το βρείτε σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία καθώς και στο eshop των εκδόσεων:
