30.06.2018: Ημέρα Αστεροειδών

Γράφει η Ηρώ Μπρότση
Να και μια Ημέρα διαφορετική από τις άλλες αφιερωμένη στους αστεροειδείς, σώματα και υλικά εκτός του πλανήτη Γη που η επαφή τους με την ατμόσφαιρά μας και την επιφάνειά της μπορεί να επιφέρει σημαντικότατες καταστροφές υλικού αλλά και απώλειες ανθρώπινων ζωών.
Η Ημέρα Αστεροειδών (Asteroid Day) καθιερώθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2014 με τη σχετική διακήρυξη που υπέγραψαν περισσότεροι από 100 αστροναύτες, επιστήμονες και καλλιτέχνες και διοργανώνεται κάθε χρόνο στις 30 Ιουνίου. Η πρωτοβουλία ανήκε στον άγγλο αστροφυσικό δρα Μπράιαν Μέι, γνωστό στο ευρύ κοινό από τις μουσικές του επιδόσεις ως κιθαρίστα των Queen, και τον γερμανό σκηνοθέτη Γκριγκόρι Ρίχτερς.
Στόχος της εκδήλωσης είναι η ευαισθητοποίηση της επιστημονικής κοινότητας, του κοινού, των κυβερνήσεων και των φιλανθρωπικών οργανώσεων, για την απειλή που υφίσταται η Γη από τους αστεροειδείς και η ανάγκη για την προστασία του πλανήτη μας.
Οι αστεροειδείς είναι μικρά σώματα σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, που η μία τους διάσταση είναι μεγαλύτερη από 50 μέτρα (για να διακρίνονται από τους μετεωροειδείς) και μικρότερη από 2.500 χιλιόμετρα (ώστε να διακρίνονται από τους πλανήτες), η δε σύνθεσή τους βασίζεται κυρίως στο πυρίτιο, τον άνθρακα και το σίδηρο (για να διακρίνονται από τους κομήτες). Θεωρούνται κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού συστήματος και υπολογίζονται σε εκατομμύρια.
Η 30η Ιουνίου επελέγη σε ανάμνηση της «Έκρηξης της Τουνγκούσκα», που επισυνέβη στις 30η Ιουνίου 1908 στη Σιβηρία, όταν ένα ουράνιο σώμα (μετεωροειδής ή αστεροειδής) προκάλεσε τη μεγαλύτερη έκρηξη στη σύγχρονη ιστορία. Η ενέργεια που εκλύθηκε από την έκρηξη ήταν χίλιες φορές μεγαλύτερη από αυτή της βόμβας στη Χιροσίμα.
Στις φετινές εκδηλώσεις (2017) συμμετέχουν οι μεγάλες διαστημικές υπηρεσίες (ESA, NASA, JAXA κ.α.). Οι οργανωτές έδωσαν στη δημοσιότητα μία διακήρυξη (100x Declaration), με την οποία καλούν τη διεθνή κοινότητα να αυξήσει κατά 100 φορές τις έως τώρα προσπάθειές της για την ανίχνευση των αστεροειδών.
Είναι ενδεικτικό ότι, προ ημερών, ένας από τους διοργανωτές και κορυφαίος αστροφυσικός, ο καθηγητής Άλαν Φιτζσίμονς του Πανεπιστημίου Queen του Μπέλφαστ, προειδοποίησε ότι το χτύπημα ενός αστεροειδούς δεν είναι θέμα αν θα συμβεί, αλλά πότε.
Έως σήμερα έχουν ανιχνευθεί πάνω από 1.800 δυνητικά επικίνδυνα ουράνια σώματα, που οι τροχιές τους μπορεί να διασταυρωθούν με της Γης.
Ήδη ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), με αφορμή την Ημέρα των Αστεροειδών, ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο που θα παρατηρεί το νυχτερινό ουρανό αποκλειστικά για τέτοιες απειλές. Μελλοντικά θα αναπτυχθεί ένα δίκτυο τέτοιων τηλεσκοπίων. Παράλληλα, η ESA και η NASA σχεδιάζουν αποστολές σε αστεροειδείς τα επόμενα χρόνια, για να δοκιμάσουν νέες τεχνολογίες «χειραγώγησής» τους, σε περίπτωση που χρειασθεί στο μέλλον.
Στην Ελλάδα διοργανώνονται εκδηλώσεις τόσο στην Αθήνα, όσο και στη Θεσσαλονίκη στις οποίες καθηγητές και φίλοι της αστρονομίας πραγματοποιούν εισηγήσεις στο κοινό, ενώ ακολουθεί συζήτηση με το τελευταίο.
Εκδηλώσεις στην Ελλάδα για την Ημέρα Αστεροειδών
Το Σάββατο 30 Ιουνίου 2018 θα διοργανώσουμε στη Βούλα με αφορμή τον ταυτόχρονο εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Αστεροειδών σε όλο τον πλανήτη, φεστιβάλ με ομιλίες, παρουσιάσεις, διαδραστικά, μουσικά και εικαστικά δρώμενα και έκθεση αυθεντικών μετεωριτών από όλο τον κόσμο από τη «Συλλογή Αερόλιθων» του Τάκη Θεοδοσίου.
Συντονιστές του φεστιβάλ είναι ο κ. Τάκης Θεοδοσίου και η κα Πολυτίμη Μαχαίρα.
Το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί στο Δημαρχείο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης με τη συμμετοχή κορυφαίων Ελλήνων Αστρονόμων και Αστροφυσικών, αλλά και με πολύ ενδιαφέρουσες ομιλίες για το κοινό σχετικά με θέματα που αφορούν στο ηλιακό μας σύστημα, τους αστεροειδείς και τους μετεωρίτες.
Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ θα δοθεί η ευκαιρία στο ευρύ κοινό να ενημερωθεί μέσα από παρουσιάσεις και βίντεο-προβολές για τα κοσμικά αντικείμενα που υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα, αλλά και να εξετάσει από κοντά σπάνιους αυθεντικούς μετεωρίτες και να μάθει την ιστορία που έχουν να μας διηγηθούν για τη δημιουργία του πλανητικού μας συστήματος καθώς και να κερδίσει στα διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, αυθεντικούς μετεωρίτες και άλλα δώρα.
Ηρώ Μπρότση 
Βοηθός Αρχισυνταξίας και Συντάκτρια στο Statusvoice.gr
Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας

Πηγές: www.asteroidday.gr/, asteroidday.org/, www.sansimera.gr/