“Ζήσε.. αν τολμάς”Στέλλα Πετκαρη
Αφιέρωμα στην εξαιρετική πρώτη ποιητική συλλογή της Στέλλας Πετκάρη.Η Βασιλικη Ευαγγέλου Παπαθανασίου συνομιλησε με την ποιήτρια.
Στέλλα θα ήθελα να σε καλωσορίσω στο statusvoice.gr και να σε ευχαριστήσω για τον χρόνο που δέχτηκες να μου διαθέσεις.
Ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση και για τη χαρά που μου δίνει, η φιλοξενία του statusvoice.gr και η συνάντησή μας Βασιλική.
Πες μου δυο λόγια για σένα. Κάποιος που σε συναντά για πρώτη φορά τι πιστεύεις πως θα ήθελε να μάθει;
Ειλικρινά δεν ξέρω τι θα ‘θελε κάποιος να μάθει για μένα. Μάλλον τα τυπικά και συνηθισμένα, που συνοδεύουν τον καθένα. Πόσο χρονών είμαι; Που γεννήθηκα; Ποια είναι η εργασία μου; Αν έχω οικογένεια; Αυτά συνήθως οι άνθρωποι ενδιαφέρονται να μάθουν για κάποιον που συναντούν για πρώτη φορά. Επιγραμματικά λοιπόν να σου πω, πως είμαι γέννημα θρέμμα Θεσσαλονικιά, 54 ετών, εργάζομαι στα Δικαστήρια της Θεσσαλονίκης 33 χρόνια και έχω ένα γιο 27 ετών, που είναι αδιαπραγμάτευτα η μεγάλη μου αδυναμία.
Όταν το κοντοζύγωσες,
μαργαριτάρι ήτανε…
σου θάμπωσε τα μάτια.
Και συ που το καμάρωνες
και το δειχνες και σ άλλους,
σε μια νυχτιά το πούλησες,
σαν γνήσιος ζιγκολό!
Μάς πουλάνε φθηνά οι «φίλοι» σήμερα; Χάθηκε η ανθρωπιά;
Δεν είναι τυχαίο που όσο μεγαλώνουμε Βασιλική μου, τόσο και λιγότερους ανθρώπους κρατάμε δίπλα μας. Αρχίζουμε σιγά – σιγά και συνειδητοποιούμε ότι η πολύ φασαρία και ένας μεγάλος κύκλος «φίλων» είναι ξόδεμα και σπατάλη. Όχι μόνο χρόνου αλλά και ψυχικής ηρεμίας. Ωριμάζοντας αντιλαμβανόμαστε ότι δεν υπήρξαν ποτέ φίλοι, κάποιοι που συναναστρεφόμασταν για κοινωνικούς ή επαγγελματικούς λόγους. Κατασταλάζουμε με το πέρασμα του χρόνου, σε 2-3 (το πολύ) ανθρώπους με τους οποίους δώσαμε εξετάσεις στη ζωή και τα αποτελέσματα μας έδειξαν, ότι μπορούμε να αλληλοστηριζόμαστε, να αλληλοσεβόμαστε και να αλληλοεμπιστευόμαστε. Αυτοί φτάνουν.
Ποιο θεωρείς πως είναι το μεγαλύτερο προτέρημα σου και ποιο το μεγαλύτερο ελάττωμα σου;
Θα σου πω αρχικά, ότι και το προτέρημα μου αλλά και το ελάττωμά μου, μου δυσκόλεψαν τη ζωή. Και ενώ έπρεπε να τα διορθώσω και να τα αλλάξω για να φτιάξω καλύτερη την καθημερινότητά μου, όπως τόσοι άλλοι γύρω μου, συνέχισα να τα υπερασπίζομαι. Το προτέρημά μου είναι ότι είμαι δίκαιος άνθρωπος. Αγαπάω το δίκιο και δεν μπορώ να αδικώ ανθρώπους συνειδητά. Αν έχω αδικήσει κάποιον, είναι σίγουρο, ότι δεν το αντιλήφθηκα και δεν το έκανα εσκεμμένα. Το ελάττωμά μου, είναι ότι δεν ξέρω να ελίσσομαι. Ότι και όποιον δεν τον εκτιμώ. Δεν τον εκτιμώ. Και φαίνεται στη συμπεριφορά μου και στα μάτια μου. Το καταλαβαίνει ο άλλος, αν έχει μια στοιχειώδη συναισθηματική νοημοσύνη.
Πότε μπήκε η ποίηση στη ζωή σου;
Όταν αγάπησα τη μοναχικότητά μου και την έκανα τρόπο ζωής. Κι όταν συνειδητοποίησα μη αναστρέψιμα λάθη. Όταν δηλαδή, έβαλα τη ζωή μου σε μια σειρά και έκανα ένα γενναίο ξεσκαρτάρισμα γύρω μου. Έτσι εξασφάλισα ελεύθερο χρόνο για μένα. Την ποίηση, μάλλον την κουβαλούσα πολλά χρόνια μέσα μου και προσπαθούσε κι αυτή κι εγώ ν΄ αποτυπώσουμε βιώματα, σκέψεις, αποδοχές, μαρτυρίες και προ πάντων εμπειρίες. Το πλήρωμα του χρόνου ήρθε το 2014. Τότε ξεκίνησα να γράφω λογάκια. Λίγα γραπτά μου θα τολμούσα να χαρακτηρίσω ποίηση. Τα περισσότερα είναι λογάκια.
Η εμπειρία σου, σαν πρώτη επαφή με τον εκδοτικό χώρο ποια είναι;
Δεν έχω καμία εμπειρία από τον εκδοτικό χώρο. Δεν πήγα σε κανέναν εκδοτικό οίκο να ζητήσω την έκδοση του βιβλίου μου και δεν συζήτησα με κανέναν εκδότη για το αν ενδιαφερόταν ή όχι για την ποιητική μου συλλογή. Το βιβλίο μου «Ζήσε… Αν Τολμάς!» είναι αυτοέκδοση, μετά από μια άριστη συνεργασία που είχα με τον εκδοτικό οίκο «Δρόμων» που είχε την επιμέλεια της έκδοσης. Τη σελιδοποίηση, το εξώφυλλο την εκτύπωση. Αυτό ήταν όλο.
Πιστεύεις πως είναι ένας χώρος δύσκολος; Τι νομίζεις πως πρέπει να κάνει ένας συγγραφέας για να αναγνωριστεί από το ευρύ κοινό;
Προφανώς είναι ένας δύσκολος χώρος γιατί δεν παύει να είναι μια εμπορική δραστηριότητα, η έκδοση βιβλίων. Για να προχωρήσει ένας εκδοτικός οίκος σε μια έκδοση, προσβλέπει στο κέρδος. Δεν το κάνει για την ψυχή της μάνας του. Όλοι γνωρίζουμε ότι πουλάνε βιβλία, ελάχιστοι συγγραφείς στην Ελλάδα. Και σχεδόν όλοι τους φιλοξενούνται κατά καιρούς σε εκπομπές της τηλεόρασης, σε εφημερίδες, περιοδικά και είναι ευρέως αναγνωρίσιμοι, από το όχι και απαραίτητα, αναγνωστικό κοινό. Δεν θέλω να αναφέρω συγκεκριμένα ονόματα, αλλά είμαι σίγουρη ότι καταλαβαίνεις Βασιλική μου, σε ποιους αναφέρομαι.
Αν δεν σε είχε κερδίσει η ποίηση ποια άλλη τέχνη θα ήθελες να ακολουθήσεις;
Πιθανότατα η ζωγραφική. Σε πιο μικρή ηλικία είχα ασχοληθεί με τη ζωγραφική. Έκανα και ιδιαίτερα μαθήματα με μια Μοσχοβίτισα ζωγράφο. Ήμουν 19-20 χρονών. Μάλλον δεν ήταν γραφτό να συνεχίσω. Αν στο μέλλον εξασφαλίσω περισσότερο ελεύθερο χρόνο ίσως και να το παλέψω πάλι.
Θεωρείς πως ένα βιβλίο μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή;
Ένα βιβλίο μπορεί να σε αναγκάσει να δεις από μια άλλη οπτική, μερικά πράγματα στη ζωή. Μπορεί να σου ανοίξει δρόμο και ν΄ αρχίσεις να σκέφτεσαι διαφορετικά. Μπορεί να σου γεννήσει προβληματισμούς και ερωτήματα που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα είχες. Μπορεί, να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Ένα καλό βιβλίο ναι. Πιστεύω ότι μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή.
Ποιοι συγγραφείς σε εκφράζουν;
Θα σου εξομολογηθώ, πως από τον πατέρα μου, κληρονόμησα μια σημαντική βιβλιοθήκη που το μεγαλύτερο μέρος της, ήταν δερματόδετα βιβλία κλασικών συγγραφέων. Μεταξύ αυτών, ο Ντοστογιέφσκι, ο Τολστόι, ο Ουγκώ, ο Ζολά, ο Μπαλζάκ κ.α. Ήταν βαριά βιβλία και αποκλειστικά για διάβασμα στο σπίτι, λόγω του ότι ο όγκος τους, δεν σου επέτρεπε να τα μεταφέρεις και να τα διαβάζεις με άνεση, σε μετακινήσεις ή διακοπές. Ήταν οι πρώτες συνειδητές αναγνώσεις μου στα εφηβικά μου χρόνια και οι συγγραφείς αυτοί μου ’μαθαν να ταξιδεύω. Μου άρεσε να ταυτίζομαι με τους ήρωές τους, να αλλάζω τις αντιδράσεις τους, να προσθέτω διαλόγους και να τους προβάλω στο μυαλό μου. Στα επόμενα χρόνια ακολούθησαν διάφοροι συγγραφείς, αλλά συνεχίζω να πιστεύω ότι αυτοί που ήδη σου ανέφερα, εξακολουθούν να με εκφράζουν.
Η Στέλλα .. έχει ένα άδειο κουτί με τι θα το γέμιζε;
Συνηθίζουμε να βάζουμε σε κουτιά ότι θέλουμε να προφυλάξουμε, να κρατήσουμε για καιρό ή να κρύψουμε. Κάτω-κάτω στο δικό μου κουτί θα έβαζα τα λάθη μου, τις άστοχες εκτιμήσεις που έκανα, αλλά και το χρόνο που σπατάλησα, χωρίς νόημα. Δεν μπορώ να τα πετάξω όλα αυτά. Πρέπει να τα φυλάξω γιατί έφτιαξαν εμένα. Από πάνω θα τακτοποιούσα προσεχτικά, νίκες, αναλλοίωτα στο χρόνο αισθήματα, εικόνες με ευτυχισμένες στιγμές και όλη την αγάπη που εισέπραξα στη ζωή μου, είτε μου άξιζε, είτε όχι.
Στον ελεύθερο χρόνο σου με τι ασχολείται;
Μ΄ αρέσει να απομονώνομαι. Το κάνω συνεχώς τα τελευταία 6-7 χρόνια. Πηγαίνω στο εξοχικό μου και ξεκουράζομαι. Βλέπω ταινίες, ακούω μουσική, γράφω λογάκια. Όταν είμαι στην πόλη πηγαίνω στο θέατρο. Συνήθως με το γιο μου και μετά κάνουμε για κανένα δίωρο, ανάλυση της παράστασης που είδαμε. Αρέσει και στους δυο μας το θέατρο.
Τι σημαίνουν για σένα
Οικογένεια– Ασφάλεια, προστασία και άδολη αγάπη
Φίλοι– Εμπιστοσύνη, μοίρασμα και υποστήριξη.
Βιβλία– Ατέλειωτες ώρες διαδρομών
Αγαπημένο μου ποίημά σου είναι το:
Το αυθεντικό και γνήσιο…
δυστυχώς, «στοιχίζει ακριβά»,
αλλά είναι διαχρονικό και αντέχει στο χρόνο…
Την απομίμηση, την αποκτάς φθηνά
και μετά από μερικές «χρήσεις»,
ανακαλύπτεις πως δεν σου κάλυψε την ανάγκη!
Ήδη όμως, το αυθεντικό …
το “κατέκτησε” άλλος!
Τι σημαίνει αυθεντικό για σένα… και γιατί αρκούμαστε στις απομιμήσεις;
Το αυθεντικό δεν είναι απαραίτητα και αποδεκτό από όλους. Κάθε άνθρωπος αναγνωρίζει ως αυθεντικό, εκείνο το πρόσωπο ή την συμπεριφορά, που πληροί τις προϋποθέσεις των δικών του αξιών και της δικής του αισθητικής. Έτσι, εάν για μένα, αυθεντικός είναι ένας άνθρωπος που σκέφτεται και εκφράζεται με πρωτογενή ειλικρίνεια, για κάποιον άλλον ο ίδιος αυτός άνθρωπος μπορεί να είναι απλά… ένας γραφικός ακαλλιέργητος. Εάν επίσης για μένα, αυθεντικός είναι ένας άνθρωπος που εκφράζει το πάθος και τα συναισθήματά του με χειμαρρώδη και πρωτόγονο τρόπο, για κάποιον άλλον μπορεί να είναι ένας… επιπόλαιος παρορμητικός τύπος. Έτσι λοιπόν, ο χαρακτηρισμός απομίμηση, έρχεται από αυτόν που δεν αναγνωρίζει αυθεντικότητα στον άλλον, σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια.
Βασιλική Ευαγγέλου Παπαθανασίου
