Στέλλα Καλλέ :”Η Αθηνά της Ξενιτιάς: Μια Ζωή Χωρίς Αγάπη”
Η αγάπη και η έλλειψή της, η ξενιτιά και η μοναξιά, το ανεκπλήρωτο και η ανάγκη για ρίζες – όλα αυτά υφαίνουν τον καμβά της ζωής της Αθηνάς, της ηρωίδας που γεννήθηκε μέσα στην απόρριψη και μεγάλωσε χωρίς τη ζεστασιά της αγάπης. Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, ξεδιπλώνεται η πορεία μιας γυναίκας που, χωρίς να έχει ποτέ γνωρίσει την αγάπη, αγωνίζεται να τη δώσει, να τη νιώσει, να τη μάθει.
Επιμέλεια συνέντευξης Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου
Η ιστορία της Αθηνάς δεν είναι απλώς μια αφήγηση· είναι μια μαρτυρία για όσους έφυγαν από τον τόπο τους όχι από επιλογή, αλλά από ανάγκη. Η ξενιτιά, άλλοτε σαν λύτρωση, άλλοτε σαν φυγή, γίνεται σκηνικό μιας ζωής γεμάτης ανατροπές, όπου κάθε πόλη είναι και ένα νέο κεφάλαιο πόνου, αλλά και ελπίδας. Η μοναξιά του ξεριζωμού δεν συγκρίνεται με το ψυχικό τραύμα της απόρριψης, αλλά και τα δύο αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια στην ψυχή.
Με σεβασμό στα πραγματικά γεγονότα που ενέπνευσαν αυτό το έργο, η αφήγηση αναδεικνύει τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και τις επιλογές που καθορίζουν τη ζωή ενός ανθρώπου. Γιατί η αγάπη δεν είναι μόνο ανάγκη, είναι και επιλογή – και κάθε άνθρωπος, ακόμα κι εκείνος που μεγάλωσε χωρίς αυτήν, μπορεί να βρει τον δικό του δρόμο προς το φως.
Πιστεύετε ότι ένας άνθρωπος μπορεί πραγματικά να επιβιώσει χωρίς αγάπη;
Πιστεύω ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο και επώδυνο να ζει, να δημιουργεί, να πορεύεται κάποιος χωρίς αγάπη. Η αγάπη είναι η κινητήριος δύναμη κάθε ανθρώπου, είναι το βασικό συστατικό σε ό,τι κι αν κάνουμε.
Στο βιβλίο, η Αθηνά μεγαλώνει μέσα στην απόρριψη και την έλλειψη αγάπης. Πόσο βαθιά πιστεύετε ότι χαράζει η έλλειψη αγάπης τον ψυχισμό ενός ανθρώπου;
Θεωρώ ότι επηρεάζει τον ψυχισμό ενός ανθρώπου σχεδόν αμετάκλητα. Και λέω «σχεδόν» γιατί υπάρχουν άτομα που με μεγάλη προσωπική προσπάθεια και υποστήριξη από κάποιον ειδικό έχουν καταφέρει να θεραπεύσουν το προσωπικό τους τραύμα. Η ηρωίδα μου όμως όχι.
Μπορεί κάποιος που δεν έχει νιώσει αγάπη να μάθει να την προσφέρει;
Πολύ δύσκολα γιατί η αγάπη, ως συναίσθημα, είναι κάτι που μαθαίνεται. Μαθαίνεις να αγαπάς όπως μαθαίνεις να μιλάς, να τρως κτλ. Νομίζω ότι οι άνθρωποι που δεν έχουν πάρει, δεν έχουν νιώσει αγάπη, αδυνατούν να την αναγνωρίσουν και να την εκφράσουν. Ακόμη κι όταν θέλουν…
Η Αθηνά γίνεται μητέρα χωρίς να έχει λάβει η ίδια αγάπη. Πόσο δύσκολο είναι να σπάσει κάποιος έναν τέτοιο κύκλο συναισθηματικής ψυχρότητας;
Την εποχή που ζούμε τώρα πιστεύω ότι είναι πιο εύκολο. Το λέω με την έννοια ότι υπάρχουν βιβλία, ψυχολόγοι ή άλλοι ειδικοί θεραπευτές που βοηθούν πολύ ώστε να σπάσει αυτό το μοτίβο, αυτός ο κύκλος της συναισθηματικής ψυχρότητας και να δώσουν στα παιδιά τους όσα οι ίδιοι στερήθηκαν. Κάποια χρόνια πριν όμως δεν ήταν έτσι, όπως καταλαβαίνετε. Η Αθηνά αναπαρήγαγε άθελά της το μοναδικό μοτίβο μητρότητας που γνώρισε.
Η αγάπη είναι επιλογή ή ανάγκη;
Η αγάπη είναι και τα δύο. Είναι βαθιά η ανάγκη κάθε ανθρώπου να αγαπήσει και να αγαπηθεί και ταυτόχρονα επιλέγουμε ποιους θα αγαπήσουμε σύμφωνα με τα προσωπικά μας αξιακά κριτήρια.
Στο βιβλίο, η ηρωίδα περνά από διάφορα μέρη, όπως η Στουτγκάρδη και η Αλεξανδρούπολη. Πιστεύετε ότι η ξενιτιά είναι πάντα συνώνυμο της φυγής ή μπορεί να είναι και μια μορφή λύτρωσης;
Στην περίπτωση της Αθηνάς, όπως και πολλών αντίστοιχων γυναικών από τα χωριά του Βόρειου Έβρου, αλλά νομίζω κι από όλη την ελληνική επαρχία, η ξενιτιά ήταν κάποτε η μοναδική επιλογή επιβίωσης. Υπήρχε μεγάλη φτώχεια, πολλές οικονομικές δυσχέρειες, καθημερινές δυσκολίες που έκαναν την ξενιτιά να φαίνεται ως μονόδρομος, ως λύση ανάγκης. Σε σπάνιες περιπτώσεις ίσως λειτούργησε για κάποια άτομα και ως μορφή λύτρωσης από μια θλιβερή πραγματικότητα.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος όταν ξεριζώνεται από τον τόπο του;
Πιστεύω πως είναι η νοσταλγία για όσα άφησε πίσω, για τους αγαπημένους του ανθρώπους, για τα μέρη που έζησε και αισθάνεται οικεία. Ειδικά για την εποχή που μιλάμε, για το πρώτο κύμα της μετανάστευσης προς τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, η μεγαλύτερη πρόκληση για τις γυναίκες ήταν ότι αναγκάζονταν οι περισσότερες να αφήσουν τα παιδιά τους πίσω, να τα μεγαλώνουν παππούδες και γιαγιάδες.
Η ξενιτιά αλλάζει την ταυτότητα ενός ανθρώπου ή τον κάνει να αναζητά ακόμα περισσότερο τις ρίζες του;
Η ξενιτιά ενισχύει αυτό που είμαστε ήδη. Γι’ αυτό και στις περισσότερες πόλεις του εξωτερικού αναπτύχθηκε ισχυρό δέσιμο μεταξύ των Ελλήνων μεταναστών αλλά και σύλλογοι που διατηρούσαν τα ήθη και τα έθιμα της πατρίδας μας.
Θεωρείτε ότι η μοναξιά που βιώνει κάποιος στην ξενιτιά μοιάζει με τη μοναξιά που γεννιέται από την έλλειψη αγάπης;
Όχι, δεν συγκρίνεται. Η μοναξιά στην ξενιτιά είναι προσωρινή, ενώ το ψυχικό τραύμα της απόρριψης είναι συνεχές και παρόν στον ψυχισμό και στη ζωή κάποιου.
Το βιβλίο δείχνει ότι κάθε πόλη είναι και μια νέα ιστορία, ένα νέο δάκρυ. Πιστεύετε ότι η ξενιτιά αφήνει πάντα μια αίσθηση ανεκπλήρωτου, σαν κάτι να λείπει;
Φυσικά! Αυτό που λείπει πάντα είναι η αίσθηση του οικείου που για τον καθένα είναι ο τόπος του.
Η ηρωίδα, η Αθηνά, φαίνεται να περνά μια δύσκολη ζωή. Πώς διαμορφώσατε τον χαρακτήρα της;
Το βιβλίο μου βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Επομένως η Αθηνά είναι ένα υπαρκτό πρόσωπο, μια γυναίκα που ο χαρακτήρας της διαμορφώθηκε από τα δυσάρεστα βιώματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει στη ζωή της.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση όταν γράφετε ένα μυθιστόρημα;
Η ψυχολογική προσέγγιση των ηρώων μου. Προσπαθώ να αποδώσω σωστά τα συναισθήματά τους, να δικαιολογήσω τις πράξεις τους ακόμη κι όταν αυτό έρχεται σε σύγκρουση με τα δικά μου, προσωπικά πιστεύω.
Χρησιμοποιείτε κάποια συγκεκριμένη μέθοδο ή ρουτίνα στη συγγραφή σας;
Καθώς γράφω, διαβάζω πάντα πολλά βιβλία γενικών γνώσεων που θα με βοηθήσουν να αποτυπώσω σωστά και με ακρίβεια το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής που περιγράφω. Συνήθως γράφω στην ησυχία μιας μεσημεριανής ώρας καθισμένη στην αγαπημένη μου πολυθρόνα που έχει άπλετο φως.
Έχετε ήδη σκεφτεί το επόμενο σας βιβλίο;
Θα ήταν ψέματα αν απαντούσα όχι. Υπάρχει εδώ και καιρό μια ιστορία στο κεφάλι μου που ζητά να βγει στο φως.
