Τί είναι η ΔΕΠ-Υ ή ADHD και γιατί δεν πρέπει να τη “φοβόμαστε” ως γονείς

Επιμέλεια άρθρου Αγγελική Σερέτη – ψυχολόγος

 

Η Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ), ή Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), είναι μια νευροβιολογική διαταραχή κυρίως της παιδικής ηλικίας που όμως συχνά ακολουθεί και την ενηλικίωση του ατόμου. Η ΔΕΠ-Υ εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στα αγόρια αλλά υπάρχει και στα κορίτσια. Είναι μια διαταραχή πολύ καλά μελετημένη κάτι που μας δίνει την απαραίτητη γνώση για την δημιουργία κάποιου θεραπευτικού σχήματος, είτε αυτά αφορούν τον βιολογικό παράγοντα δηλαδή κάποια αγωγή ή κάποιο πλάνο ψυχοθεραπείας και ψυχοεκπαίδευσης. Η ΔΕΠ-Υ αφορά τις μαθησιακές δυσκολίες και αποτελεί μια πρόκληση για την μελέτη είναι όμως παντελώς άσχετη με τεστ νοημοσύνης αφού τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι έξυπνα, αξιαγάπητα, εκδηλωτικά και πολλές φορές με κάποια ιδιαίτερη κλίση ή ταλέντο. Τρία κυρίαρχα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ είναι η Υπερκινητικότητα, Η Διάσπαση Προσοχής και η Παρορμητικότητα.

Υπερκινητικότητα

Δεν μιλάμε απλά για ένα ζωηρό παιδί, μιλάμε για ένα παιδί που σε συνθήκες που απαιτείται ηρεμία γι αυτό είναι αδύνατο να μείνει ήσυχο. Για παράδειγμα μέσα στην σχολική τάξη, την ώρα του φαγητού, σε κάποιο ομαδικό άθλημα. Θα δείτε ότι πάντα σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας του θα είναι πολύ πιο ζωηρό, κινητικό  και με πολύ θόρυβο. Είναι σχεδόν αδύνατο για ένα παιδί με υπερκινητικότητα να μείνει έστω και για 5 λεπτά ήρεμο.

Διάσπαση Προσοχής | Ελλειμματική Προσοχή

Κουράζεται και αποσπάται εύκολα με διάφορες νοητικές εργασίες που δεν το ενδιαφέρουν, χάνει αντικείμενα, χάνεται στον κόσμο του, είναι πολύ αφηρημένο.

Δυσκολεύεται πολύ να εστιάσει και να ολοκληρώσει  μια εργασία αν αυτή δεν το ενδιαφέρει.

Προτρέχει στις συζητήσεις, διακόπτει δεν περιμένει να ολοκληρωθεί η ερώτηση που του γίνεται.

Αποσπάται από εξωγενείς θορύβους, το τηλέφωνο, το κουδούνι και αργεί να επανέλθει σε φάση νοητικής εστίασης- προσοχής.

Παρορμητικότητα

Θέλει να κάνει ότι σκεφτεί χωρίς να υπολογίζει κίνδυνο ή συνέπειες των πράξεων του, δεν το κάνει γιατί δεν αναγνωρίζει πως πρέπει να συμπεριφερθεί απλά ο παρορμητισμός του δεν του επιτρέπει να έχει δεύτερη σκέψη.

Του είναι σχεδόν αδύνατο να περιμένει την σειρά του για να παίξει ή να μιλήσει

Λείπει η αίσθηση κινδύνου, υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην υπακοή κανόνων και επίσης έχει και μια πολύ ευμετάβλητη διάθεση.

Όσα αναφέραμε αφορούν τους πυλώνες της διαταραχής. Τώρα η διαταραχή μπορεί να αφορά μόνο την έλλειψη προσοχής και την παρορμητικότητα ή να έχουμε ένα συνδυασμό από τους τρείς αυτούς πυλώνες.

Η έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση βοηθά το παιδί και τους γονείς να αναγνωρίσουν το πρόβλημα και να ψυχοεκπαιδευτούν πάνω στη διαταραχή. Οι γονείς ενός παιδιού με ΔΕΠ-Υ θα πρέπει να εκπαιδεύονται για το πως θα καταφέρουν να βοηθήσουν το παιδί τους. Ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ (adhd) είναι πολύ δεκτικό στην παιγνιοθεραπεία και στις θεραπείες τέχνης, δεν είναι λίγες οι φορές που μέσα από μουσικοθεραπεία έχει φανεί το ιδιαίτερο ταλέντο μερικών παιδιών με ΔΕΠ-Υ.

Το παιδί που έχει την διαταραχή μπορεί να ζήσει μια χαρούμενη γεμάτη ζωή αν οι γύρω του, γονείς και εκπαιδευτικοί κατανοήσουν τις ανάγκες του και τα ιδιαίτερα χαρίσματα του. Δεν έχουμε να κάνουμε με ένα ατίθασο τεμπέλικο παιδί, έχουμε να κάνουμε με έναν άλλο τρόπο βιολογικής συνδεσμολογίας. Ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω από τα άλλα παιδιά δηλαδή ένα ασφαλές, σταθερό και υποστηρικτικό περιβάλλον.

Οι γονείς θα πρέπει να ξέρουν ότι έχουν μπροστά τους πολύ ιδιαίτερα πλάσματα με ενισχυμένη την ενσυναίσθηση και τη φαντασία. Θα παρατηρήσουν πως σε ότι πραγματικά του αρέσει το παιδί τους θα βρει τον χρόνο και την ηρεμία που απαιτείται για να φέρει εις πέρας αυτό που έχει αναλάβει.

Η κριτική και ο ανταγωνισμός μπορεί να δημιουργήσουν αίσθημα κατωτερότητας, ζήλειας ακόμα και άγχος ή κατάθλιψη.

Γι’ αυτό επισημαίνεται ότι η πρώιμη διάγνωση μπορεί να κάνει θαύματα και για το παιδί και για την δυναμική της οικογένειας.